Канаш районӗнчи чылай хуҫалӑх тырра типӗтме май ҫуккипе нушаланать. Унти нумай хуҫалӑхра жатка та, подборщик та ҫук тесе хыпарлать Валентин Григорьев хаҫатҫӑ. «Ҫавӑнпа тырра вырса пӑрахса ҫилпе кушӑхтарма май килмест», — вӑрттӑнлӑха уҫать журналист.
Чӑн та, чылай ҫул каялла хресченсем ҫак меслетпе анлӑ усӑ курнӑ. Халӗ тырра тӳрех вырса тӗшӗлеҫҫӗ. Тырӑн нӳрӗклӗхӗ 20 процентран ытларах пулсан ӑна элеваторсем йышӑнмаҫҫӗ. Ҫавӑнпа вырӑнта типӗтме тивет. Анчах ку енӗпе каллех йывӑрлӑх сиксе тухать — районӗпе те 4 сушилка кӑна. Пуррисем ыттисене типӗтсе пама килӗшсен те тӗш-тырӑ туса илессипе тимлекен районти 22 предприятипе 40 ытла хресчен-фермер хуҫалӑхӗшӗн ку вӑл ҫӑлӑнӑҫ мар.
Тӗш-тырӑ пухса кӗртес, ӑна типӗтес ыйтӑва район администрацийӗнче канашлура та сӳтсе явнӑ.
Ку ыйтӑва ӗнерхи правительство ларӑвӗнче сӳтсе явнӑ. Ку ыйтупа строительство министрӗ Олег Марков доклад тунӑ.
Пӗтӗмӗшле илсен, вӗсен 54 проценчӗ усӑ курма хатӗррине, юсав пӗлтӗрхинчен лайӑхрах пынине пӗлтернӗ министр. Котельнӑйсене ӗҫе кӗртессипе — Улатӑр, Канаш, Ҫӗмӗрле, Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче, Элӗк, Куславкка, Канаш тата Шупашкар районӗсенче, вӗри шыв парса тӑмалли пӑрӑха юсассипе Элӗк, Канаш, Сӗнтӗрвӑрри тата Шупашкар районӗсенче графикран юлса пыраҫҫӗ. «Вӑрнар, Йӗпреҫ, Красноармейски, Муркаш тата Етӗрне районӗсенче, Ҫӗмӗрле хулинче ӑна улӑштарма та пуҫламан», — терӗ Олег Иванович», — пӗлтерет ларура пулнӑ Юрий Михайлов журналист.
Ҫуртсене ӗҫмелли шывпа тивӗҫтермелли пӑрӑха ҫӗннипе улӑштарас тӗлӗшпе Улатӑр, Куславкка, Пӑрачкав, Шупашкар, Канаш, Вӑрмар, Елчӗк районӗсенче, Улатӑр, Ҫӗнӗ Шупашкар, Канаш тата Ҫӗмӗрле хулисенче кая юлса пыраҫҫӗ-мӗн.
Пурӑнмалли нумай хваттерлӗ ҫуртсене хутса ӑшӑтма хатӗрлессипе Муркаш, Комсомольски, Вӑрмар, Елчӗк районӗсенче лайӑх ӗҫлеҫҫӗ.
Утӑ уйӑхӗн 31-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Карӑклӑ ялӗ пысӑк уявра савӑннӑ. Малтанах ял тӑрӑхӗн «Тӑват юман» ятла гимнне шӑрантарнӑ. Ӑна пурте тӑрса юрланӑ.
Ял ҫыннисене район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ А.Н.Поляков саламланӑ. Унтан ыттисем тухса калаҫнӑ. Ҫав шутра — Карӑклӑ шкул директорӗ те.
Уява Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Аксарин ялӗнчи пултарулӑх ушкӑнне чӗннӗ. Вӗсем карӑклӑсене юрӑ-ташӑпа савӑнтарнӑ. Аксарин ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ О.В.Семенов ахаль килмен, вӑл стенаран ҫакмалли сехет парнеленӗ.
Ачасен те савӑнӑҫ ҫитнӗ. Вӗсем батут ҫинче сикнӗ. Аслисем сӗтел хушшинче шӳрпепе сӑйланнӑ. Хашӗ-пӗри волейболла вылянӑ.
Уяв малалла ташӑ каҫӗпе тӑсӑлнӑ. Карӑклӑсене саламлама чӑваш эстрада артисчӗсем килнӗ. Карӑклӑсем ҫӗрлечченех уявра савӑннӑ. Тавралӑха каҫхи сӗм ҫапсан тӳпере салют ялкӑшнӑ.
Кӑҫалхи ҫурхи призыв вӑхӑтӗнче Чӑваш Енрен 1771 ҫамрӑка ҫара илме Тӗп ҫар округӗ хушнӑ. Ҫӳлтен каланине пирӗннисем пурнӑҫланӑ. Раҫҫейӗн Хӗҫпӑшаллӑ ҫарӗсене 1443 ҫынна янӑ, ытти ҫарпа ҫар чӑмӑртанӑвне — 328. Кун пирки республикӑн правительство ларӑвӗнче ЧР юстици министрӗ Надежда Прокопьева каласа кӑтартнӑ.
Ҫара ӑсатнисен шучӗпе яланхиллех Шупашкар (487 ҫын) тата Ҫӗнӗ Шупашкар (114) хулисем, Патӑрьел (116), Канаш районӗсем (81) палӑраҫҫӗ.
Хӗсмете кӑҫалхи ака–утӑ уйӑхӗсенче янисенчен 22,3 проценчӗ — аслӑ професси пӗлӗвӗ илнӗ ҫамрӑксем, 16,3 проценчӗ ДОСААФ организацийӗсенче ҫарпа учет специальноҫне алла илнӗ.
Хӗсметрен тарса ҫӳрекенсем юлашки ҫулсенче сахалланса пынине палӑртаҫҫӗ. Призыв комиссине 6422 ҫынна чӗннӗ пулсан 99,6 проценчӗ унта пынӑ. Пӑрӑнса ҫӳрекенсем 2012 ҫулта 3508 ҫын шутланнӑ, 2013-мӗшӗнче — 3508, 2013-мӗшӗнче — 2690, кӑҫалхи ҫурхи призыв вӑхӑтӗнче — 1975.
Канаш районӗнчи Катек ялӗнчи «Шевле» фольклор ушкӑнӗ Пӗтӗм Раҫҫейри «Хрусталь уҫӑ» конкурс фестиваль лауреачӗ пулса тӑнӑ. Мероприяти Чулхула облаҫӗнчи Сартаково ялӗнче кӑҫалхипе 11-мӗш хут иртнӗ.
Раҫҫейӗн тӗрлӗ кӗтесӗнчен халӑх юрри-ташшине кӑмӑллакансем пухӑннӑ. Унта Удмурт, Мари, Пушкӑрт, Чӑваш, Тутарстан республикисенчи, Киров облаҫӗнчи, Ярославль хулинчи тата Ярославль облаҫӗнчи, Чулхулари тата Чулхула облаҫӗнчи, ытти тӑрӑхри 30 ытла фольклор ушкӑнӗ хутшӑннӑ.
Ялти кашни ҫурт умӗнче тенӗ пек ҫынсем тухса тӑнӑ. Пурте пултарулӑх ушкӑнӗсене курма тухнӑ, вӗсемпе сӑн ӳкерӗннӗ.
Катекри «Шевле» ушкӑн фестивальте II степень лауреат пулса тӑнӑ. Вӗсем куракансен кӑмӑлне кайнӑ. Хӑшӗ-пӗри чӑваш ташши янӑрасан чӑтса тӑрайман — ташша тухнӑ.
Сӑнсем (16)
Утӑ уйӑхӗн 11-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Матьшӳ ялне К.В.Иванов драма театрӗн артисчӗсем ҫитнӗ. Ку мероприятие Раҫҫейри Литература ҫулталӑкне халалланӑ вӗсем.
Артистсем матьшӳсем патне А.Пӑрттан «Килех килчӗ Тур ҫырни» камитпе килнӗ. Куракансем Шупашкар артисчӗсене хапӑлласах йышӑннӑ.
Артистсене сцена ҫинче лайӑх вылянӑшӑн ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ С.Л.Иванов тата ялта пурӑнакан В.С.Васильев тав сӑмахӗ каланӑ, ӗҫре ӑнӑҫу, ҫитӗнӳсем суннӑ.
Чӑваш Енре арҫын ача пулӑшнипе темиҫе ҫын ҫунса вилесрен хӑтӑлнӑ. Арҫын ачан ӗҫӗ чӑннипех те паттӑрла. Вӑл килтисене вӑхӑтра вӑратса хӑрушлӑх пирки пӗлтернӗ.
Кирилӑн ҫемйи Канашра пурӑнать. Анчах ҫулла вӗсем Шаккӑл ялне куҫнӑ. Ашшӗ-амӑшӗ 14-ри ачине кӗҫӗннисене пӑхма хушса хӑварать. Хӑйсем вара ӗҫе ҫӳреҫҫӗ.
Ҫав кун Кирилл пуринчен те маларах вӑраннӑ. Урама тухсан вӑл сарай тӑрринче тӗтӗм йӑсӑрланнине асӑрханӑ. Ача кунашкаллине телевизорпа курнине аса илнӗ. Ҫавӑнпа вӑл ыттисене вӑратмаллине чухланӑ. Пӳрте кӗрсе вӑл пиччӗшӗпе аппӑшне вӑратнӑ.
Ял ҫыннисем пушарнӑйсене чӗннӗ. Халӑх ҫав вӑхӑтра пӳрт патне пынӑ ҫулӑма сӳнтерме тӑрӑшнӑ. Тахӑшӗ пӳртре газ баллонӗ пурри пирки аса илнӗ. Телее, пушарнӑйсем вӑхӑтра ҫитнӗ, ҫулӑма сӳнтернӗ. 4-ри Кирила пула вара никам та шар курман. Сарай тӗппипех ҫунса пӗтнӗ.
Росреестрӑн Чӑваш Енри управленийӗ хутсем йышӑнакан тата паракан «чӳречесене» хупма тытӑннӑ. Кун пек йышӑну харӑсах темиҫе района пырса тивнӗ.
Куҫман пурлӑх регистрацилемелли тата ун тӗлӗшпе туса ирттерекен ытти ӗҫе тӑвас тесен Росреестрӑн Элӗк, Шупашкар, Шӑмӑршӑ, Тӑвай, Канаш, Сӗнтӗрвӑрри районӗсенчи, Ҫӗнӗ Шупашкар хулинчи уйрӑмне кайма тӑмасть, мӗншӗн тесен вӗсенче ҫак уйӑхран йышӑнма пӑрахнӑ. Шӑмӑршӑ районӗнче хутсене нумай ӗҫ тӑвакан центрта кӑна йышӑнаҫҫӗ. Шупашкарти нумай ӗҫ тӑвакан центрти икӗ офисра 13 «чӳречерен» виҫҫӗшне хупнӑ, вӗсенче халӗ пурӗ 52 «чӳрече» ӗҫлет. Вӗсем кирлӗ хутсене йышӑнаҫҫӗ те, параҫҫӗ те.
Районсенчи «чӳречесене» хупни ҫынсене пулӑшу кӳрессине начарлатмалла мар тесе шухӑшлаҫҫӗ иккен Росреестрта, мӗншӗн тесен хутсене Кадастр палатин офисӗсенче е нумай ӗҫ тӑвакан центрсенче те йышӑнаҫҫӗ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 30-мӗшӗнче И.Н.Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче чи лайӑх выпускниксене чыслани пирки маларах пӗлтернӗччӗ ӗнтӗ. Унта ЧР Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев, ЧР вӗренӳ министрӗ Владимир Иванов хутшӑнни ӗнерхи студентсемшӗн пысӑк чыс пулнӑ.
Канаш районӗнчи Вӑрманкас Ухман ялӗнче ҫуралса ӳснӗ Ольга Семенова та ҫав кун питӗ саваннӑ. Канаш пики те чи лайах 100 выпускниксен йышне кӗме пултарнӑ-ҫке-ха.
Ольга Семенова вырӑс тата чӑваш филологийӗпе журналистика факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ. Вӑл университетра ӑс пухнӑ чухне хастарлӑхӗпе палӑрнӑ, мероприятисене хутшӑннӑ, спорт ӑмӑртӑвӗсенче маттур пулнӑ. Ольга ЧР Элтеперӗн стипендине икӗ хутчен тивӗҫнӗ. Вӑл РФ Президенчӗн стипендине те илме тивӗҫ пулнӑ.
Нумаях пулмасть ҫумӑр ҫуманран Патӑрьел районӗнче инкеклӗ лару-тӑру пулнине пӗлтернӗччӗ. Паянтан, утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен, Шӑмӑршӑ районӗнче те инкеклӗ лару-тӑру пулнине палӑртнӑ. Вӑл 17 сехетренпе вӑя кӗнӗ. Хушӑва район администрацийӗн пуҫлӑхӗ алӑ пуснӑ.
Ку лару-тӑрава районта чылай вӑхӑт ҫумӑр ҫуманнипе палӑртнӑ. Ҫавна пула тухӑҫлӑ тыр-пул туса илесси иккӗленӳллӗ. Ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗсене, предприятисемпе организацисене кун тӗлӗшпе мӗн те пулин тума хушнӑ.
Аса илтерер: Чӑваш Енре ҫу уйӑхӗн 24-мӗшӗнчен пушар тухас хӑрушлӑх пулнӑ май ятарлӑ режим палӑртнӑ. Вӑл халӗ те вӑйра-ха. Ҫӗртме уйӑхӗн варринче Чӑваш Енре пушар тухас хӑрушлӑхӗн 4-мӗш класне палӑртнӑ. Канаш районӗнче вара — 5-мӗш класс. Ҫавна май вӑрмансенче кӑвайт чӗртме, кӑвар ҫинче апат пӗҫерме, ҫӳп-ҫапа ҫунтарма, типӗ курӑка чӗртсе яма чарнӑ. Йӗркене пӑснӑшӑн явап тыттараҫҫӗ.
-8.7 °C